Мо 70-умин солгарди ғалаба дар Ҷанги Бузурги Ватаниро бо шукргузорӣ аз фазои сулҳу осойиш аз корнамоиҳои неки иштирокчиёни ин набарди таърихӣ ба неки ёд мекунем.
Имрӯз сипосманд аз он ҳастем, ки Мардони бо нангу номуси деҳаи Намадгут ба монанди Мамадраҳимов Рамадон, Қурбоншоев Маъруф Алифшои Мадшо, Султонмамадов Мирзохон, Шомастонов Абдуламид ва чандин - собиқадорони муҳтарам, ки аз рустоҳои Тоҷикистон ва аз ҷумла Бадахшон дар ҷабҳаҳои ҷанги шадиду хунини солҳои 1941-1945 далерона ҷангида ва инчунин онҳое, ки аз майдони набард барнагаштаанд,тоза хотираи неки ҳамаи шаҳидони Ҷанги Бузурги Ватаниро дар қалбҳоямон ҷовидонмеисобем.

 Тақрибан дар соли 1819 дар деҳаи зебоманзари Намадгут Мулло Назаршо дар оилаи деҳқон чашм ба дунёи ҳасти кушод. Назаршо хату саводи ибтидоиро дар назди амакаш Мулло-Қаравул, ки дар замони худ яке аз одамони босаводтарини замони худаш ба ҳисоб мерафт омухта, минбаъд дар ин ҷода ба комёбиҳои бузурге ноил гардида, ҳамчун шоири халқи ва олими дини дар байни мардум машҳур гардидааст.Эшон аз синни ҷавониаш попеч дар роҳи ростию росткорӣ, илму адаб буд.

Зодрузи Имом, мборак сакр,
Йм рузи шодмон, мборак сакр.
Нури Хдо, ки дм заминт- замон,
Яу нури сернур, мборак сакр.

Хушнудам, ки имрӯз ахиран фурсат пайдо кардаму шеъри тоза эъҷоди Устод Sadonsho-po, ки дар васфи деҳаи зебо манзари Намадгут, ки чанд рӯз пеш худи Устод ба қалами зоҳириаш рӯи қоғаз оварда буд. Ба падарам дар суҳбати телифониамон гушрас намудам:

Бадахшон худ саропо кони ганҷ аст, 

Вале Вахони ман бе мисл қашанг аст. 

Зи фарҳaнги куҳанмон ифтихор аст, 

Бадахшон қуллаи боми ҷаҳон аст. 

Бузургон зодаан дар ин заминат,

Муборак номдор дар илму динат.

Бадахшонам! Ватани азизи дар дилу дида ҷо гардидаам.

Ту саросар зебою бузург ва яктои мани.

Ман намедонам, ки кадоме аз ин бузургиҳоятро руи қоғаз орам.

Замини зархезат, боду ҳавои поку руҳнавозат, обҳои софу зулолат, чашмаҳои шифобахшат ва куҳҳои сарбафалаккашидаат.

Мухимтарин ёдгории таърихии деха калъаи Кахкаха мебошад.Он яке аз се калахои ( калъаи дехаи Хисор то кунун боки намондааст) типпи шахрии Вахони кадим буда дар асри III пеш аз миллод сохта шудааст. Дарозиаш 650 ва пахнои ба хисоби миёна 300 метрро дар бар мегирад.
Олимон саънаи сохтмони калъахоро ба замони давлатдории кушониён муайян кардаанд. Максади сохтмони силсилаистехкомхои водии Вахонро ба он алокаманд менамоянд, ки дар асри III пеш аз меллод харакати кучманчиёни тибет , сакхо ва куввахои харбии Чин ба Помир меафзояд ва хатари воридшавии онхо ба дарунаи мамлакат ва аз даст рафтани рохи Вахон аз пеш меояд.Илова ба ин роххои чанубу шимол ва шарку гарб ба хиндустон, европа ва чин аз ин чо мегузашт ва ахамияти иктисоди, , харбию сиёси пайдо карда буд.

Мулке, ки кӯҳаш бар ҳаво,

Дар қаъри кӯҳаш чашмаҳо.

Ин мулк - Вахони ман аст,

Дорӯву дармони ман аст....Давомаш>>

Ба суи ин диёри нозанинам Муртазо Дулдулсавор омад

Шитобону давон суи мо бо амри Яздон омад

Бо ҳукми Ҳақтаъоло баркашид як наъраи охир

Биларзид аз замин то осмон, шуд халқ дар таҳайюр...Давомаш>>